Yeterince akım ölçümü olmayan nehirlerde taşkın debisinin hesaplanması ve taşkın modellemesi (Samsun, Mert Irmağı örneği)
Abstract
Taşkınlar dünyada yaşanan en önemli afetlerden biri olup, Türkiye’de can ve mal kayıpları
açısından depremlerden sonra ikinci, meteorolojik afetler arasında ilk sırada yer alır.
Yaşamımızı, ekonomimizi etkileyen bu afetin yapısının araştırılması ve kayıpları en aza
indirmek için önlemlerin alınması büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı yeterince
akım ölçümü olmayan Samsun, Mert Irmağı için birim hidrograf yöntemlerini kullanarak
taşkın tekerrür debilerinin elde edilmesi ve belli tekerrürlerdeki taşkın hidrograflarının
çalışma alanında oluşturduğu taşkın yayılımının modellenmesidir. Taşkın tekerrür
hidrograflarının belirlenmesinde yağış-akış modellemesine dayalı Mockus, Synder ve DSİ
Sentetik yöntemleri kullanılmıştır. Yöntemler uygulanırken Mert Irmağı havzasını temsilen,
havzayı kapsayan 3 adet meteoroloji istasyonunun (Samsun, Çakıralan, Mazlumoğlu) yağış
verileri kullanılmıştır. Belli tekerrürlerdeki maksimum yağış verilerine en iyi uyum gösteren
dağılım istatistiksel dağılımlar kullanılarak belirlenmiştir. Kullanılan istatistiksel dağılımlar
Normal dağılım, Log-Normal dağılım, Gumbel, Log-Pearson, Pearson dağılımlarıdır. En uygun
dağılım ise Kolmogorov-Smirnov uygunluk testi ile belirlenmiştir. Ardından elde edilen
maksimum yağış yükseklikleri kullanılarak akım değerleri ve taşkın hidrografları elde
edilmiştir. Böylece çalışmanın taşkın modelleme aşamasında geçilmiş ve elde edilen taşkın
debileri ve hidrografı FLO-2D programı kullanılarak modellenmiştir. Taşkın yayılım alanları
ve su yükseklikleri farklı tekerrürlerde incelenerek, ırmak üzerinde yer alan köprüler ve
yapılaşmanın olduğu bölgeler için önerilerde bulunulmuştur
Collections
The following license files are associated with this item:
DSpace@Karatay by Karatay University Institutional Repository is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported License..