Kamu Fon Destekleri ve Akademik Girişimcilik: Deprem Araştırmaları Örneği

Abstract

Tüm Dünya’da deprem, sel, su taşkını, fırtına gibi ani gelişen doğal afetler farklı düzeylerde görülebilmektedir. Her ne kadar doğal afetler denildiğinde olumsuz yönler akla geliyor olsa da girişimcilik bakış açısı ile incelendiğinde her olumsuzluk, her hata ve her eksiklik girişimciler için geliştirilebilecek iş fırsatları olarak görülebilmektedir. Doğal afetler sonucunda ortaya çıkan aksaklık, hata ve eksikliklerin giderilebilmesi amacıyla temel araştırmalar için kamu finansman destekleri geliştirilmektedir. Bu araştırma, Türkiye’deki depremlere yönelik yapılmış olan akademik araştırma projeleri ve bu projelere verilen destekleri araştırmak için doküman incelemesini kullanan nitel bir yaklaşımı benimsemiştir. Bu kapsamda; depreme yönelik çalışmalar yapan akademisyenlere AFAD ve TÜBİTAK tarafından verilen araştırma destek finansmanlarına değinilmiştir. 2022 yılı Haziran ayında AFAD tarafından yayınlanan ve akademisyenlerin bugüne kadar AFAD desteği alarak yürütmüş olduğu projelerden 25 proje devam etmekte olup 38 proje tamamlanmıştır. 2014 – 2023 yıllarında TÜBİTAK bünyesindeki enstitüler ve akademisyenlere yönelik çağrılar sonucunda depreme yönelik on proje grubu oluşturulmuş ve 300’ün üzerinde proje desteklenmiştir. Kamu proje destekleri alan akademisyenler yanı sıra Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Ar-Ge merkezlerinde deprem alanında faaliyet gösteren 22 firma belirlenmiştir. Çalışmada deprem temalı projelere yönelik çalışan akademisyenlere kamu tarafından verilen araştırma destek finansmanlarını belirlemek ve gerçekleştirilen projeler sonucunda ortaya çıkabilecek ürün ya da hizmetlerin akademik girişimciliğe (spin-off) dönüşmesi amacıyla verilebilecek iş fikri önerilerini sunmak amaçlanmaktadır. Multidisipliner ekiple bilgi tabanlı gerçekleştirilen kapsamlı Ar-Ge çalışmaları gibi güçlü yönleri olabilen akademik projelerin, ticarileşebilir ürün ya da hizmetlere dönüşebilmesi ve ihracat potansiyeli yaratabilen şirketlere dönüşmesi mümkün görünmektedir.