Trafik Kazası Geçiren Bireylerde Travma sonrası Gelişim: Sistematik Derleme Çalışması

Abstract

Trafik kazası sonrasında bireylerin kendi çevrelerine ait baş etme ve destek mekanizmaları ile bireysel olarak sahip oldukları dirençlerinin nasıl etkilendiği konusu pozitif gelişmeye yönelik önemli bir noktayı oluşturmaktadır. Bu çalışma, trafik kazası geçiren bireylerde görülen travma sonrası gelişimin, bireylerde çeşitli yollarla görülen olumlu gelişmelerin ve bu gelişmelerle ilişkili faktörlerin ve çeşitli sosyal belirleyicilerin tanımlanması amacıyla, alan yazındaki çalışmaların trafik kazası geçiren bireyler ve travma sonrası gelişme özelinde bir araya getirilmesi şeklinde sistematik derleme olarak tasarlanmıştır. PubMed, Sciencedirect, SAGE, AMED, Web of Science, Taylor and Francis Online veri tabanları aracılığıyla travma sonrası gelişim, trafik kazası, motorlu araç kazası, travma sonrası stres bozukluğu anahtar kelimeleriyle taranarak dahil edilme kriterleri sonrasında 19 makale ile yürütülen bu derlemenin sonucunda, bireylerin sosyal destek, kendilik ve yaşam felsefesine yönelik algılarının, sosyal çevre ile ilişkilerinin genişlemesinin travma sonrası gelişimi de artırıcı yönde bir etkisinin bulunduğu görülmüştür. Bunun yanında, bireyin çocukluk döneminde kazandığı psikolojik dayanıklılık gibi faktörlerin ve kaza sonrası yaralı bireylere yönelik tedavi sırasında sağlık profesyonellerinin yaklaşımının da travma sonrası gelişimi artıran diğer faktörlerden olduğu anlaşılmıştır. Trafik kazası geçiren bireylerdeki pozitif gelişmeyi artırmak adına kullanılan yaklaşım ve ilkeler ise yaşamda, görsel ve yazılı maruz bırakma, bilişsel davranışçı yaklaşım, sanat ve grup terapisi olarak göze çarpmıştır.