Kiralananın Görülmesine Katlanma Borcu ve Fotoğraf ile Video Yayınlarının Bu Kapsamda Değerlendirilmesi

Abstract

Kira ilişkilerinde kiracının önemli yükümlülüklerinden birini, kiralananın gezilip görülmesine katlanma borcu oluşturur. TBK m. 319’da hükme bağlanmış olan bu borca göre kiracı, sonraki kiralama, bakım ya da satış için kiralananın üçüncü kişilere gösterilmesine katlanmalıdır. Esasen konut veya işyeri, kiracının özel hayatının bir parçası olmasına rağmen, bu alanlara üçüncü kişiler tarafından müdahale edilmesine belli ölçüde Kanun tarafından izin verilmiştir. Konut dokunulmazlığı açısından da aynı yorumu yapmak mümkündür. Gelişen teknolojik imkânlar neticesinde kiralananın görülme şekillerinden biri de kiralananın fotoğraf ve videolarının çekilerek bunların sosyal mecralarda herkese açık hâle getirilmesidir. Böyle bir durumda kiracının özel hayat alanı, kiralananın fiziken gezilip görülmesinde olduğundan daha geniş bir kitleye açılmaktadır. Hatta neredeyse ortam kamuya açık hâle gelmektedir. Hâl böyle olunca bazı kiracılar konutu ile ilgili bu tür fotoğrafların veya videoların yayınlanmasını istememekte ve ortaya bir çıkar çatışması çıkmaktadır. Kiralanın görülmesi, kira konusu yerin ekonomik olarak değerlendirilebilmesi için şüphesiz gerekli bir adımdır. Konut fotoğraf ya da videolarının sosyal medyada yayınlanması da bu kapsamda değerlendirilir. Bunların konut boşken veya kiracının rızasıyla çekilip yayınlandığı durumlarda, söz konusu yayınlar hukuka aykırılık oluşturmaz. Ancak kiracının çekim ve yayını istemediği, kiralayanın ise talebinde direndiği hâllerde, çatışan iki yarar arasında uygun bir çözüme varmak gerekir. Bu noktada ilk olarak kiralayan, kira konusu kiracının kullanımındayken onun rızası hilafına konutun fotoğraf veya videosunu çekme ve bunları yayınlama hakkına sahip değildir. Aksi takdirde bu durum konut dokunulmazlığının ihlaline, özel hayatın gizliliğine veya kişisel verilerin ihlaline yol açabilir. İkinci olarak mümkün olduğu kadar, bireysel kişiler nezdinde fiziken gösterme seçeneği ilk çözüm olarak tercih edilmelidir. Bu da elbette uygun vakitlerde ve kiracının uygun gördüğü ev düzeni üzere yapılmalıdır. Yine de kiralananın fotoğraf ve videolarının çekilerek yayınlanması isteniyorsa da çekimler kiracının uygun olduğu zaman dilimi ve düzen içerisinde yapılmalı, konutta ya da işyerindeki kişilerin fotoğrafları alınmamalı, fotoğraflar kişisel veri niteliği taşıyan görüntüler içermemeli, mahremiyet alanlarını kamuya açık hâle getiren ya da kiracı tarafından kıymetli eşya gibi başkalarınca görülmesi istenmeyen eşyaların çekilmesinden kaçınılmalıdır.