Çocuğun Yararının Gözetilmesinde Uzlaşma Duruşması

Abstract

Çocuğun üstün yararı gerek ulusal gerek uluslararası hukukta öncelikle gözetilmesi gereken ilkelerdendir. Zira çocuğun sağlıklı bir sosyal çevrede yetişmesi hem çocuğun bireysel gelişimi hem de topluma yararlı bireylerin kazandırılması adına büyük önem taşır. Dolayısıyla çocukla ilgili her uyuşmazlıkta, çocuğun yüksek yararı doğrultusunda karar verilmeli; yanı sıra bu kararın icrası da gözetilmelidir. Fakat uygulamada çoğunlukla, boşanma sonrası çocukla ilgili verilen kararlar, hükümde gösterildiği şekilde uygulanmamaktadır. Özellikle boşanan çiftler, birbirlerine besledikleri kötü duygular dolasıyla, kişisel ilişki gibi kararları tam ya da gereği gibi yerine getirmekten imtina etmektedir. Bu da çocuğun yararını büyük oranda zedelemektedir. Alman Hukuku’nda çocukla ilgili kişisel ilişki kurulmasına dair kararlar anne-baba tarafından icra edilmezse, anne-baba derhal uzlaşma duruşmasına çağırılır. Duruşmada, karar uygulanmadığı takdirde bu durumun çocuk üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkilerden bahsedilir. Kararın uygulanmaması konusunda uygulanabilecek idari yaptırımlara ve gerekirse velayet hakkının kısıtlanabileceği veya kaldırılabileceği hususlarına dikkat çekilir. Tarafların bu konuda destek ve eğitim alabilecekleri hatırlatılır. Duruşma sonrası yine olumlu sonuç alınamazsa, bahsi geçen önlemlerin alınmasına dair mahkeme yeniden bir değerlendirme yapar. Kolluk aracılığıyla zor kullanarak kişisel ilişki tesisine son çare olarak, bu tedbirler işe yaramadığı takdirde başvurulur. Söz konusu uygulama, kişisel ilişki kararlarının uygulanmasında ebeveyn iş birliğine dikkat çekmesi, hukukumuzda uygulanan arabuluculuk kurumundan zaman ve uygulama itibariyle farklı olması ve kararın uygulanmasını bizzat hâkimin gözetmesi açısından önemlidir. Gerçekten de çocukla ilgili kişisel ilişki kararının uygulanması, en az doğru bir karar alınması kadar önem arz eder. Ancak maalesef birçok kişisel ilişki kararı, verilen doğrultuda uygulanmadığından çocukta telafisi zor zararlara yol açmaktadır. Bu zararları önlemek için karar sonrası safhayı yetkili makamların gözettiği mevzuata, idari teşkilata ve bilinçli ebeveyn yolunda eğitimlere ihtiyaç vardır.