Ergenlik Döneminde Öz Şefkatin Saldırganlık Davranışlarına Etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; ergenlik döneminde öz şefkatin saldırganlık davranışlarına etkisinin incelenmesidir. Bu bağlamda ergenlik döneminin gelişimsel özelliklerinin derinlemesine incelenmesi, saldırganlığa neden olan faktörlerin sonuçlarının belirlenmesi ve ergenlerin öz şefkat becerilerinin demografik özellikler ile ilişkisinin ortaya konmasını sağlamaktır. Ergenlik döneminde birey bedenindeki ve zihnindeki hızlı gelişmelere ayak uydurmakta zorlanabilmekte ve bu karışıklığı dışarıya saldırganlık olarak yansıyabilmektedir. Saldırgan tutumlar ergenlik döneminde artış göstermektedir. Diğer bir yandan ise ergenin kendine duyduğu öz şefkat düzeyi, saldırganlık durumunu etkilemektedir. Bu çalışma, 12-18 yaş arasındaki ergenlerin öz şefkat becerileri ile saldırganlık davranışlarını belirlemeye yönelik, ilişkisel tarama modelindedir. Bu araştırmanın genel evreni 12-18 yaş arasındaki ergenlerdir. Araştırmanın örneklemi 321 katılımcıdan oluşmaktadır. Konya ili Selçuklu, Meram ve Karatay merkez ilçelerinde ikamet eden ve 2023-2024 eğitim öğretim yılında liselerde öğrenim gören ergenlerdir. Bu bağlamda araştırmanın örneklemi ‘uygun örnekleme’ yoluyla seçilerek oluşturulmuştur. Çalışma grubundakilerin demografik bilgilerinin elde edilmesi amacıyla “Demografik Bilgi Formu”; öz şefkat becerilerinin ergenler üzerindeki psikometrik özelliklerini incelemek amacıyla “Öz Şefkat Ölçeği Kısa Formu” ve saldırganlık davranışlarının ergenler üzerindeki psikometrik özelliklerini incelemek amacıyla “Saldırganlık Ölçeği Kısa Formu” uygulanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi SPSS 22.0 ile yapılmıştır. Öz şefkat ve saldırganlık durumları çalışmanın bağımlı değişkeni iken, cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, anne-babanın medeni durumu, anne-babanın eğitim durumu, ve ailenin gelir düzeyi çalışmanın bağımsız değişkenleridir. Kardeş sayısı, anne-babanın evlilik durumu, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, ailenin gelir durumu öz şefkat durumlarına göre anlamlı bir fark bulunmazken cinsiyet, yaş değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Cinsiyet, yaş, baba eğitim durumu ve ailenin gelir durumu saldırganlık durumlarına göre anlamlı bir fark bulunmazken kardeş sayısı, annebabanın evlilik durumu ve anne eğitim durumu değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Öz-şefkat ile saldırganlık algıları arasında orta düzeyde, anlamlı ve negatif bir ilişki çıkarken; öz-şefkat algılarının saldırganlık algılarını anlamlı bir şekilde negatif yönde etkilemektedir.