Otizmli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Psikolojik Dayanıklık ve Depresyon Seviyelerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocuk sayısı artmaktadır. Otizm; sosyal etkileşimde kalıcı bozukluklar, iletişimde çeşitli zorluklar, tekrarlayan davranışlar, günlük aktivitelere katılımda yetersizlikler ve davranış kalıplarında farklılıkların bulunduğu, gelişimsel bir yetersizliktir. Otizm spektrum bozukluğu bulunan bir bireyin ve ailesinin sosyal, duygusal ve ekonomik zorlukları fazla olmaktadır. Bu zorluklar ebeveynlerin psikolojik dayanıklılıklarına olumsuz etki etmektedir ve başetme becerileri geliştirilmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklıkları ve depresyon seviyelerinin değerlendirilmesidir. Araştırma kapsamında otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin demografik değişkenleri ile psikolojik dayanıklıkları ve depresyon seviyeleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Otizm spektrum bozukluğu bulunan 2-10 yaş arasındaki çocuklar ve ebeveynleri çalışma grubuna dahil edilmiştir. Veri toplama araçlarının uygulanması için önce etik kurul izni ve araştırmanın yapılmasını kabul eden özel eğitim ve rehabilitasyon kurumundan izinler alınmıştır. Ebeveynlerle birebir görüşülerek gönüllü olanlar araştırma kapsamına alınmıştır. Çalışmada ebeveynlere Demografik Bilgi Formu, Yetişkinler için Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen verilere göre annelerin babalara oranla daha fazla depresif belirti gösterdiği, buna rağmen psikolojik dayanıklılığın her iki cinsiyette de birbirine yakın sağlamlık seviyelerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Otizm spektrum bozukluğu bulunan çocukların ebeveynlerinin depresyon düzeyleri öğrenim durumuna göre değişmektedir. Araştırmanın bulguları, otizmli çocukların ebeveynlerinin depresyon puanlarının psikolojik dayanıklılık ile ilişkili olduğunu göstermektedir.