Mevcut Betonarme Bir Yapının Performans Değerlendirmesi ile Güçlendirme Sonrası Analiz Sonuçlarının Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemleriyle Karşılaştırılması

Abstract

AFAD verilerine göre ülke nüfusunun önemli bölümü yüksek derecede deprem riski olan bölgelerde yerleşmiş durumdadır. Ülkemizdeki yapı stoğunun büyük bir kısmının yapım aşamasındaki kusurlar, donatı detay hataları, sistem seçimi ve boyutlandırma hatası ile TBDY 2018’in getirdiği güncel kriterlere göre kontrolünün sağlanmadığı düşünüldüğünde onarım ve güçlendirme uygulaması gerektiren fazla miktarda yaşlı bina olabileceği bir gerçektir. Bu sebeple ülkemizdeki yapılar için performans analizi ve güçlendirme konuları son derece önemli olup yapı tasarımlarının deprem etkisi altında en gerçekçi şekliyle hesap edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, 2007 Deprem Yönetmeliği'ne göre inşa edilmiş, İzmir’de bulunan bir yapı incelenmiştir. İnceleme kapsamında yapının TBDY 2018’ de belirtilen hesap yöntemlerinden; doğrusal hesap yöntemi; mod birleştirme ve doğrusal olmayan hesap yöntemi; çok modlu itme yöntemi kullanılarak Sta4-CAD 14.1 versiyonu paket programıyla performans analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda yapının gerekli performans düzeylerini sağlamadığı tespit edilmiştir. Daha sonra binanın mimari planı göz önüne alınarak ilave betonarme perde duvarlar ile güçlendirilmiş ve analizler tekrarlanmıştır. Yapının deprem etkisi altındaki davranışı ile taşıyıcı elemanlarda oluşan hasar durumları tüm analizler için ayrı ayrı değerlendirilerek kıyaslanmıştır. Çalışmada betonun elastisite modülü Eurocode 2 ve TS 500 yönetmeliklerine göre hesaplanıp programa tanımlanmış ve iki farklı elastisite modülü üzerinden güçlendirme öncesi ve güçlendirme sonrası durumları doğrusal ve doğrusal olmayan hesap yöntemleriyle kombine edilerek toplamda 8 adet analiz yapılmıştır. Yapı mühendisliğindeki gelişmeler, bilgisayar teknolojisindeki ilerleme neticesinde TBDY 2018’ de yer alan farklı hesap yöntemleriyle yapılan çözümlerin, analiz sonuçlarına olan etkisine dikkat çekilmiştir.