Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Tükenmişlik Düzeyinin Şefkat ve Öz-Şefkat Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin tükenmişlik düzeyinin şefkat ve öz-şefkat açısından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nicel yöntem takip edilmiş ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu 180’i kadın, 171’i erkek toplam 351 katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak “Anne-Baba Tükenmişlik Ölçeği (ATÖ), Merhamet Ölçeği (MÖ), Öz-Anlayış Ölçeği (ÖAO)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde parametrik olmayan testler kullanılmıştır. İki grup arasındaki karşılaştırmalarda Mann-Whitney U Testi, iki kategoriden fazlası olan değişkenler için Kruskal-Wallis H Testi ve korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin tükenmişlik, öz şefkat ve şefkat düzeyinin orta düzeyin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin tükenmişlik ve şefkat düzeylerinin anne baba engellilik durumu dışında diğer demografik özelliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin öz şefkat düzeylerinin anne baba engellilik durumu ve cinsiyet özelliği dışında diğer demografik özelliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı saptanmıştır. Araştırmada öz şefkat ve şefkat düzeyleri ile ebeveyn tükenmişlik düzeyi arasında negatif yönlü anlamlı ilişki tespit edilirken; öz şefkat düzeyi ile şefkat düzeyi arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir.