Çocuklar İçin Diyabet Öz Yönetim Ölçeği Geliştirilmesi Ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, çocuklar için diyabet öz yönetim ölçeği geliştirmek ve psikometrik özelliklerini değerlendirmektir. Yöntem: Araştırmada, Çocuklar İçin Diyabet Öz Yönetim Ölçeğini geliştirmek ve psikometrik özelliklerini belirlemek için tanımlayıcı, ilişkisel ve kesitsel bir tasarım kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 10-12 yaş arası 212 diyabetli çocuk oluşturmuştur. Ölçek madde havuzu ulusal ve uluslararası literatür taraması sonucunda oluşturulmuş ve ölçeğin içerik geçerliği, pediatri ve diyabet alanında çalışma ları olan 5 uzmana ve dil bilimi alanında 1 uzmana danışılarak değerlendirilmiştir. Uzman değerlendirmesi sonuçlarına göre maddeler düzenlenmiş ve 20 çocuğa pilot uygulaması yapılarak içerik ve anlaşılırlığına bakılmıştır. Pilot uygulama sonuçlarına göre ölçeğin anlaşılır olduğu görülmüştür. Verilerin analizinde sayılar, yüzdeler, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, iki yarıya bölme, korelasyon analizi, Cronbach α güvenirlik katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Genel ölçek için Cronbach alfa katsayısı 0.893 ve alt ölçekler için Cronbach alfa değerleri 0.757 ile 0.845 arasında bulun muştur. Madde-toplam puan korelasyonları 0.434 ile 0.781 arasında değişmektedir (p <.05). Açımlayıcı faktör analizi, ölçeğin toplam varyansın %55,726’sını açıkladığını ve maddelerin faktör yüklerinin 0,335 ile 0,862 arasında değiştiğini göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ayrıca ölçeğin faktör yüklerinin .335 ila .862 arasında değiştiğini göstermiştir. GFI, CFI>0.90, NFI<0.90, RMSA ise 0.080 <olarak bulunmuştur. Sonuç: Çalışmanın geçerlik ve güvenirlik aşamalarında yapılan tüm istatistiksel işlemler, ölçeğin Türk kültürü için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Ölçek, diyabet ile ilgili deneysel çalışmalarda bir ölçme aracı olarak kullanılabilmekte ve diğer toplumlarda kullanıma kolaylıkla uyarlanabilmektedir.