Doğum Sonu Yaşam Kalitesi Ve İlişkili Faktörlerin Sistematik İncelenmesi

Abstract

Giriş-Amaç: Doğum sonrası dönem, fetüsü takiben plasentanın doğumu ile başlayıp gebelikte ve doğumda meydana gelen hormonal, fizyolojik ve psikolojik değişikliklerin doğum öncesindeki haline dönmesi için 6 haftadan yaşanan sorunlar nedeniyle bir yıl ya da daha uzun süreye kadar devam edebilen bir süreçtir. Bu dönemde annenin enerji düzeyi, rahatı, yeni doğanın sağlığı, aldığı sağlık bakımının kalitesi ve desteği gibi pek çok etken annenin fiziksel ve ruhsal uyumunu ve anne ve bebek ilişkisinin kurulmasını, postpartum süreci etkiler. Bu sistematik incelemenin amacı, doğum sonrası kadınlarda yaşam kalitesinin fiziksel, psikolojik ve sosyal alanlarına genel bir bakış sağlamak ve yaşam kalitesi ile hangi faktörlerin ilişkili olduğunu değerlendirmektir. Gereç-Yöntem: Tüm dünyada anne ölümlerinin 2/3’si loğusalık döneminde yaşanmaktadır. Dördüncü Dünya Kadın Konferansı Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planı Raporu’nda doğumla ilgili komplikasyonlar ile fiziksel ve emosyonel problemlerin, dünyanın pek çok bölgesinde, doğurgan yaştaki kadınların önde gelen hastalık ve ölüm nedenlerinden biri olduğu bildirilmiştir Doğum sonu dönem, ek hastalıkların ve komplikasyonların ortaya çıktığı yaşam krizi, özel deneyimdir. Bu dönemde yapılan sağlık müdahaleleri komplikasyonları, ek hastalıkları azaltarak, annelerin doğum sonu dönemi sağlıklı geçirmesini, doğum sonu yaşam kalitesini arttırmayı amaçlar. Bulgular: Yaş, postpartum yaşanılan sorunlar, eğitim, doğum şekli, fiziksel aktivite düzeyi, alkol sigara alışkanlığı, artan metobolik ihtiyaçlar, kilo alımı, duygusal durum, ailenin gelir durumu ve birçok faktörün doğum sonu dönemde yaşam kalitesini etkilediği belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda annelerin doğum sonu yaşam kalitesinin orta ya da düşük düzeyde olduğu bulunmuştur; yaşam kalitesini yükseltmek için: doğum öncesi dönemden başlayarak doğum sonu dönemde annelere eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmeli, yaşam kalitesini etkileyebilecek özellikler göz önünde bulundurularak durum değerlendirilmesi yapıldıktan sonra anne ve babaya eğitimler verilmeli, verilen hizmetlerin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Sonuç: Postpartum süreçte, problemler zamanında tespit edilerek, durum izlenmeli, hemşirelik girişimleri planlanarak uygulanmalı, anneye olumlu sağlık davranışları kazandırılarak sağlıklı postpartum süreç sağlanmalı ve yaşam kalitesini düzeyi arttırmayı amaçlamalıdır.