Konya İlinde Yaşayan 18 Yaş Üstü Bireylerin Koronavirüs Ve Covıd-19 Aşısı Hakkındaki Algı ve Tutumları

Abstract

Giriş ve Amaç: Önlenebilir bulaşıcı hastalıklardan biri olan koronavirüs için tüm dünyada aşı geliştirme çalışmaları yapılmıştır. Kısa süre içinde üretilen ve klinik kullanıma sunulan, aşılar elde edildiğinin duyumları alınmıştır. Ancak aşıların bulunması sorunun tamamen giderilmesi anlamını taşımamaktadır. Bunun nedeni aşılamalar konusunda yakın tarihte yaşanan sorunlar gözden geçirilince anlaşılmaktadır. Geçmişte aşılamaların başlamasıyla birlikte aşı karşıtlığı fikrinin de baş gösterdiği görülmektedir. Bu araştırmanın amacı Konya ilinde yaşayan 18 yaş üstü bireylerin Koronavirüs ve COVID-19 aşısı hakkındaki algı ve tutumlarını belirlemektir. Yöntem: Bu araştırma nicel araştırmalardan tanımlayıcı türde bir araştırmadır. Örneklem büyüklüğü G-Power analiziyle hesaplandı. Gelişigüzel örnekleme yöntemi ile ulaşılabilen 528 gönüllü birey araştırmanın örneklem grubunu oluşturdu. Teknolojik iletişim aracı kullanmayı, Türkçe okuma yazmayı bilenler araştırmaya dahil edildi. Daha önce aşı komplikasyonu yaşayanlar araştırmanın dışında tutuldu. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, COVID- 19 Salgınına Yönelik Algı ve Tutumları Değerlendirme Ölçeği ve aşıya yönelik COVİD-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği çevrimiçi sosyal medya ve e-posta aracılığıyla bireylere ulaştırıldı. COVID-19 Salgınına Yönelik Algı ve Tutumları Değerlendirme Ölçeğinin Genel Algı, Nedenler Algısı, Kontrol Algısı ve Kaçınma algısı olmak üzere dört, COVİD-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeğinin Olumlu Tutum ve Olumsuz Tutum olmak üzere iki alt boyutu bulunmaktaydı. Bulgular: Elde edilen verilere göre araştırmaya katılan 60 yaş üstü bireylerin ve okuryazar olmayanların nedenler ve kontrol algıları, geliri yüksek olanların kontrol algıları ve kaçınma davranışları alt boyut puanları, 60 yaş üstünde, erkek, evli ve geniş ailede yaşayanların COVID-19 aşısına karşı olumlu tutum puanları, aşı bilgisini yeterli bulanların genel algıları, yetersiz bulanların kontrol algıları anlamlı düzeyde yüksekti. Bilgi kaynağı akademik yazılar olanların aşılara karşı olumlu ve olumsuz tutumları bilgiyi buradan almayanlara göre daha yüksek, COVID-19 aşısı yaptıranların genel algı ve kontrol algısı alt boyut puanları anlamlı düzeyde yüksekti. Sonuç ve Öneriler: Konya ilinde yaşayan 18 yaş üstü bireylerin Koronavirüs hastalığına karşı olan algı ve tutumları incelendiğinde 60 yaş üstü, erkek, evli ve geniş ailede yaşayanların ve aşılar hakkındaki bilgileri doğru yerlerden yeterince alanların olumlu tutumlarının yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıca COVID-19 salgınında geliştirilen aşılara güven konusunda tereddüt yaşadıkları belirlendi.