Hedonik ve faydacı alışveriş değerinin borçlanmaya yönelik tutum üzerindeki etkisi / The effect of hedonistic and utilitarian shopping value on the attitude of getting indebted

Abstract

Günümüz küresel dünyasında tüketim olgusu insanlar için vazgeçilmez bir olgudur. Küreselleşmenin etkisiyle tüketim ve tüketici davranışı kavramları yeni anlamlar kazanmıştır. Teknolojinin gelişmesi, refah seviyesinin yükselmesine bağlı olarak insanların gelirlerinin artması, gösteriş merakı, insanlar arasındaki rekabet ve çekişme gibi pek çok nedene bağlı olarak tüketicilerin satın alma şekillerinde değişikler meydana gelmiştir. Tüketiciler satın alma eylemini gerçekleştirirken hangi duyguların etkisi ile satın alacağı ürün ya da hizmete karar verdikleri çok önemlidir. Artık tüketiciler satın alacakları ürün ya da hizmetin alım kararını verirken sadece rasyonel faydasına değil, alışverişten alınan hazza da dikkat etmektedirler. Dolayısıyla hazzın günümüz alışveriş kültüründeki yeri çok önemli bir hal almıştır. Belirtilen nedenlere bağlı olarak alışveriş kültüründe yaşanan değişiklikler dikkate alındığında, tüketicilerin sabit gelirlerindeki yükselme, borçluluk oranlarında da dikkat çekici bir artışa yol açmıştır. Ölçüsüz ve bilinçsiz hazza dayalı tüketim, faydacı tüketimi geri planda bırakarak tüketicilerin borçlanmasına neden olmuştur. Tüketiciler açısından hedonik ve faydacı alışveriş değerleri ile birlikte tüketici borçlanmasının derinlemesine incelenmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın teorik bölümünde tüketici davranışları, satın alma karar süreçleri, borçlanma, hedonik alışveriş değeri ve faydacı alışveriş değerleri irdelenmiştir. Teorik çerçeveden hareketle Konya ilindeki 18 yaş ve üzeri tüketicilere bir anket çalışması uygulanmıştır. Öncelikle tüketicilerin hedonik ve faydacı karar verip vermedikleri incelenmiş, sonrasında bu iki alışveriş değerinin tüketici borçlanmasına yönelik tutumlarının etkisi araştırılmıştır.

Consumption in today's global world is an indispensable phenomenon for people. The concepts of consumption and 'consumer behavior' have gained new meanings under the influence of globalization. A lot of factors such as the development of technology, the increase in people's level of welfare and incomes, their demand for showing off and the competition among people cause some differences in their shopping strategies. Determining what kind of emotions the consumers are affected by while choosing one product or service is a really significant topic. Consumers are now paying attention not only to the rational benefits of shopping but also to the pleasure of the activity while deciding the product or service. Therefore, the pleasure in today's shopping culture has become very important. When the changes in the shopping culture are taken into consideration, the rise in the fixed incomes of consumers has also induced a noticeable increase in the rates of getting indebted. In other words, immoderate, unconscious and pleasure-based consumption rather than utilitarian one has caused consumers to become indebted a lot. It is deeply necessary to examine the reasons of becoming indebted in view of hedonistic and utilitarian shopping values. In the theoretical part of this study, consumer behaviors, the process of deciding what to purchase, indebtedness, hedonistic and utilitarian shopping values have been examined. In the theoretical framework, a questionnaire has been applied to consumers who are 18 years old or over in Konya. Firstly, whether consumers can make hedonistic and utilitarian decisions during shopping has been examined. Secondly, the effect of these two shopping values on the attitudes of getting indebted has been investigated.