Ailede Okuma Kültürü Yeterliliği ve Bilişsel Duygu Düzenleme Becerileri Arasındaki İlişkinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ebeveynlerin bilişsel-duygu becerileri ile ailelerinin okuma kültürü yeterliliği arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada okuma kültürü ile ilgili kavramlar tanımlanmış ve okuma kültürünü edinme sürecindeki adımlar açıklanmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri anket uygulaması ile toplanmıştır. 110 kadın ve 97 erkek toplam 207 bireyin gönüllü olarak katılım sağladığı çalışmanın sonunda; anne ve babaların çocuklarının okuma inancına olan tutumlarının yüksek seviyede olduğu ve bunu gerçekleştirmeye yönelik davranışlar sergiledikleri, ancak model olma ve birlikte kitap okuma konularında aynı ölçüde etkin olamadıkları; bilişsel duygu düzenleme becerileri bakımından yaşanan olaylara karşı plan yapmaya yeniden odaklandıkları, olumlu yeniden değerlendirme yaptıkları ve zihinlerinin sürekli bununla meşgul olduğu (ruminasyon), olayları kabul etme, olumlu yeniden odaklanma ve olayın değerini azaltma davranışlarının orta düzeyde olduğu ve en az olayları felaket boyutunda algılama ve önce kendilerini sonra diğerlerini suçlama davranışı sergiledikleri belirlenmiştir. Bireylerin, ailede okuma kültürü yeterlilik düzeylerinden baba eğitim durumu ve aylık ortalama gelire göre, bilişsel duygu düzenleme becerilerinin ise yaş, baba eğitim durumu ve aylık ortalama gelire göre hiçbir alt boyutta istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaşmadığı, ailede okuma kültürü yeterliliğinin cinsiyet, yaş ve anne eğitim durumuna, bilişsel duygu düzenleme becerilerinin ise cinsiyet ve anne eğitim durumuna göre anlamlı şeklide farklılaştığı tespit edilmiştir. Çalışmada son olarak, ailede okuma kültürü yeterlilik düzeyleri ile bilişsel duygu düzenleme becerileri alt boyutları arasında farklı düzey ve yönlerde anlamlı ilişkilerin olduğu belirlenmiş ve okuma kültürünün kazandırılmasında ailenin önemine vurgu yapan çeşitli öneriler sunulmuştur.