Özel Yetenekli Ergenlerin Algıladıkları Helikopter Ebeveyn Tutumunun Psikolojik Sağlamlık Düzeylerine Etkileri

Abstract

Bu çalışma, 12-18 yaş grubunda olup Bilim ve Sanat Eğitim Merkezlerinde öğrenime devam eden ergenlerin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumunun psikolojik sağlamlık düzeylerine etkilerini incelemeye yönelik, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın genel evreni Türkiye’nin tüm bölgelerini kapsayan (Marmara, Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde), Bilim Sanat Merkezlerinde-BİLSEM öğrenime devam eden özel yetenekli ve/veya üstün zekâ tanısı almış 12-18 yaş arasındaki ergenlerdir (N=533). Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Başkanlığının resmi onayı ve Etik Kurul onayı alındıktan sonra Türkiye geneli BİLSEM kurumlarındaki ergenlere veri toplama araçları uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Kişisel Bilgi Formu’; “Helikopter Ebeveynlik Ölçeği” ve “Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (ÇGPSÖ-12) kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki kısmi korelasyon testi ile test edilmiştir. İkili değişkenler bağımsız gruplar t testi ile; ikiden fazla grupların karşılaştırmasında ise tek faktörlü varyans analizi kullanılmıştır. Çalışma grubundakilerin yaşı ve psikolojik sağlamlıkları arasında, babanın yaşı ve helikopter ebeveynlik arasında negatif yönde ve anlamlı düzeyde ilişki vardır. Algılanan helikopter ebeveynlik tutumu ve psikolojik sağlamlık arasında da negatif yönde ve anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Anne babası birlikte yaşayan ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeyleri, anne babası ayrı yaşayan ergenlere göre yüksektir. Güvenlik mensubu babaların çocuklarının algıladıkları helikopter ebeveynlik düzeyi, serbest meslek sahibi olan babaların çocuklarının algıladıklarından daha yüksektir.