Geçici İş İlişkisinde İşverenlerin İş Kazalarından Sorumluluğu

Abstract

Sanayi Devrimi sonucu ortaya çıkan işçi sınıfının güçlü olan işveren karşısında korunmasının sağlanması amacıyla bugünkü iş hukuku ortaya çıkmıştır. Mevcut durumlar ve ileride ortaya çıkabilecek yeni durumlar karşısında işçinin durumunun olabilecek en iyi hale getirilmesi amaçlanmıştır. Özellikle 19. yy.’dan sonra meydana gelen teknolojik değişimler ve rekabetin artması hem insan işgücüne ihtiyacı azaltmış hem de mevcut işçilerin en yüksek verimle kullanılabilmesi ve çalıştırılabilmesi için işverenleri tipik iş uygulamalarının yanı sıra atipik iş uygulamalarına yöneltmiştir. Sözleşmelerin temelinde yer alan iki tarafın da yararına olacak ve hak gaspına yol açmayacak uygulamaların hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır. Geçici iş ilişkisi, bir işverenin kendisine iş sözleşmesiyle bağlı olan işçisinin iş görme borcunu rızasına dayalı olarak belirli ve geçici bir süre ile başka bir işverenin emrinde yerine getirmesini sağlayan iş ilişkisi olarak tanımlanabilir. 1950’li yıllardan beri dünyada çeşitli uygulamalarıyla karşılaşılan bu iş ilişkisi tipi yerini önce uygulamada sonra mevzuatta edinmiştir. Ülkemizde de 1960’lı yıllardan beri uygulamada yer almış ancak yasal temellerine 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu ile kavuşmuştur. Mevzuatımızdaki yerini yakın zamanda edinmiş olan bu çalışma tipinin temelinde klasik ikili (işveren-işçi) yerine, üçlü ilişki diye nitelendireceğimiz ödünç veren işveren- işçi- ödünç alan işveren bulunmaktadır. Bu üçlü ilişki tipik ikili ilişkilerdeki bazı sorunları daha da karmaşık hale getirmektedir. Bunlardan biri de tezimizin konusu olan iş kazalarından sorumluluktur. Bu amaçla tezimiz üç bölümden oluşacak olup; ilk bölümde, geçici iş ilişkisi tüm yönleriyle ele alınacak ikinci bölümde, iş kazaları ve işverenlerin sorumlulukları incelenecek ve son olarak üçüncü bölümde de geçici iş ilişkisinde işverenlerin iş kazalarından hangi durumlarda ve ne derece sorumlu tutulabilecekleri irdelenecektir.