Konut ve Çevresi Kavramına Yaşam Kalitesi Bağlamındaki Yaklaşımların Değerlendirilmesi

Abstract

İnsanlar ve yaşadıkları çevreyi değerlendiren yaşam kalitesi kavramının kökeni çok eskilere dayanmasına rağmen yapılan araştırmalar öncelikli olarak kavramın uzlaşılan net bir tanımının olmadığını ortaya koymaktadır. Birçok kaynakta yaşam doyumu, genel refah, yaşam memnuniyeti olarak ifade edilen kavramın, farklı kaynaklarda 100’den fazla tanımı kaydedilmiştir. Yaşam kalitesi araştırmaları; bireylerin refah hissini oluşturan etmenlerin nedenlerini araştırma ve etkilerini ortaya koyma, memnuniyet ve memnuniyetsizliğin toplumsal ve mekânsal dağılımına ilişkin bilgi sağlama, araştırma sonuçlarına bağlı etkin politikalar ortaya koyup bu politikaların mekânsal etkilerini takip etme gibi amaçlar taşımaktadır. Tanımlar dışında özellikle farklı ülkelerde ve birçok akademik çalışmada yaşam kalitesi ölçümleri için farklı göstergelerin kullanıldığı görülmektedir. Bu noktada yaşam kalitesi araştırmalarında, kişinin yaşam kalitesinin sosyal çevre ve fiziksel çevre olmak üzere iki temel faktöre bağlı olduğunu ortaya çıkmıştır. Özellikle bireyin mekân ve çevresiyle olan ilişkisi, araştırmaların temel noktasını oluşturmuştur. Bu çalışma kapsamında yapılan literatür araştırmasıyla konut ve çevresi için kullanıcıların memnuniyet düzeylerini ve buna bağlı olarak yaşam kalitesi ölçme amacı taşıyan modeller irdelenmiştir.