Merkezi Çelik Çaprazların Bir Çelik Yapı Üzerinde İncelenmesi

Abstract

Çelik yapılarda moment aktaran çerçeve sistemleri ve merkezi çaprazlı çerçeve sistemleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Yapının düşey ve yatay yükler altında göstereceği yapısal davranışa göre yapısal elemanlar yönetmelikler uyarınca belirlenir. Bu çalışmada, 54x22 metre taban ölçülerine sahip, geniş açıklıklı, simetrik 5 katlı bir çelik çerçeveli yapı, Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapımına Dair Esaslar-2018’e (ÇYTHYE-2018) ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine (TBDY-2018) göre incelenmiştir. İncelenen yapıdaki kolon ve kirişler, SAP2000 yazılımı kullanılarak boyutlandırılmıştır. Tasarım kar ve rüzgâr yükleri TS EN 1991-1-3 ve TS EN 1991-1-4 standartlarına göre etki ettirilmiştir. Boyutlandırılması yapılan moment aktaran çerçeveli sisteme sahip referans yapıya, farklı tiplerdeki merkezi çaprazlar, yapı sistemine uygun olarak simetrik şekilde yerleştirilmiştir. Çaprazların yapıya etki eden yükler altındaki davranışlarına bağlı olarak yapıda kullanılan çelik malzeme miktarının değişimi ve yapının ötelenme durumu incelenmiştir. Ayrıca, moment aktaran çerçeveli sistemlerin ve merkezi çaprazlı çerçeve sistemlerin ötelenmesine uygun olarak statik itme analizleri yapılmış ve yapısal performans düzeyleri birbirleriyle karşılaştırılmıştır.