Fovea Capitis Femoris Morphometry and Femoral Inclination Angle In Central Anatolian Dry Femurs

Abstract

Femur vücudun en uzun ve en kuvvetli kemiğidir. Caput femoris’in kalça eklemi içerisindeki pozisyonundaki ve morfometrik yapısındaki değişiklikler kalça ekleminde, displazi ve osteoartroz gelişimiyle ilişkilendirilmiştir. Ayrıca femur başı avasküler nekrozu açısından, önemli olabileceği düşünülmüştür (2, 3, 7). Fovea capitis femoris, proksimal femur ile ilgili morfometrik ölçümlerde, kalça eklemi ile ilgili radyolojik muayenede, artroskopik işlemlerde ve cerrahi girişimlerde önemli bir landmarktır (1, 4, 6). Bu nedenle çalışmamızda, fovea capitis femoris’in femur başı üzerindeki lokalizasyonu ve diğer proksimal femur parametreleriyle olan ilişkisi değerlendirilerek literatüre yeni bilgiler sunulması amaçlandı. Çalışmamızda KTO Karatay Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dallarındaki kemik koleksiyonlarına ait toplam 433 femur değerlendirildi. Deformitesi olan kemikler çalışma dışı bırakıldı ve istatistiki olarak değerlendirmeye alınmadı. Analizi yapılan 175 sağ, 207 sol olmak üzere toplam 382 kemik çalışmaya dahil edildi. Kemik ölçümleri için dijital kaliper ve image j programı kullanıldı. Çalışmamızda fovea capitis femoris alanı, transvers ve sagittal çapları ile derinliği ölçüldü; şekli ve caput femoris üzerindeki lokalizasyonu tiplendirildi. Ayrıca foveal sınırda osteofit oluşumu, sulcus veya fossa varlığı ve vasküler foramina oluşumu değerlendirildi. Bu parametrelerin caput femoris alanı, femur uzunluğu ve femur inklinasyon açısı (FIA) ile ilişkileri istatistiki açıdan incelendi. Çalışma sonucunda fovea capitis femoris ve caput femoris alanları sırasıyla, sağ femurlarda ortalama 1,37±0,71 mm2, 15,49±4,42 mm2; sol femurlarda ise 1,17±0,53 mm2, 14,08±3,48 mm2 olarak belirlendi (p<0.05). Femur inklinasyon açısı sağ ve sol femurlarda sırasıyla ortalama 131,8±6,1° ve 127,22±6,07° olarak belirlendi (p=0.000). Femur inklinasyon açısına bağlı olarak normal (FIA=126°-139°), coxa valga (FIA>140°), coxa verae (FIA<125°) olmak üzere 3 tipte sınıflandırıldı. Hem sağ hem de sol femurlarda FIA’ya bağlı olarak femurlar normal tipte değerlendirildi (p=0.000). Çalışmamızda fovea capitis lokalizasyonun en çok caput femoris’in posteroinferior’unda olduğu belirlendi (n=142, %37,2). Fovea capitis femoris şeklinin ise sağ femurlarda en sık yuvarlak tipte (n=55, %31,4); sol femurlarda ise en sık oval tipte (n=76, %36,7) olduğu belirlendi (p=0,196). Ek olarak çalışmamızda ölçümü yapılan birçok parametre arasında önemli korelasyon ilişkisi tespit edilmiştir. Elde ettiğimiz bulguların biyolojik ve antropolojik bilimlere (fiziksel antropoloji, etnoloji vb.) ortopedik, radyolojik ve tüm cerrahi uygulamalara katkıda bulunacağını düşünmekteyiz.