Türkiye'de yatırım teşviklerinin ve desteklerinin dağılımında etkinliğin artırılması ve Konya örneği (2005-2012) / Increasing the effectiveness in distribution of investment subsidies and encouragements in Turkey, and a sample of Konya (2005-2012)

Abstract

Encouragements in the content of the annual program related with the plans made about reconstruction include the direction of savings to high valued added investments within the purpose provided for. Additionally with the increase of production and employment , international competition which will be raised by research and development with high content of regional , large scale and strategic investments to be encouraged as its starting point ; raising the rates of international investment , reduction of development differences on a regional basis , supporting the research and development activities with investments aimed at environment and clustering protection. Depending on these targets it is possible to say that the system of encouraging investment consists of treatments that are encouragement of general, large scale , regional and strategic investments. Countries, in the scope of investment subsidy for private sector ; business supports , research and development encouragements etc. offer in many areas with different facilities various supports and encouragements such as tax allowance , investment allowance , exemption from duty , allocation of space , tax rebate. The most general feature of all these is that the public transfers funds to the private sector directly or indirectly. In the first part of this study investment subsidy and supports in Turkey are explained. In the second part the effectiveness of the distribution of investment subsidy and supports are explained. And in the final part the general situation , problems and solutions about the investment subsidy and supports in Konya are given. It has been based on previously written Makales and researches regarding the subject. And it has been transmitted according to the literature review technique.

Teşvikler, kalkınma ile ilgili yapılan planlar ile senelik program içeriğinde öngörülen amaçlar ekseninde tasarrufların katma değeri yüksek yatırıma yönlendirilmesini kapsamaktadır. Ayrıca istihdam ve üretimin artırılmasıyla, uluslararası rekabeti artıracak olan araştırma-geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlarla stratejik yatırımların özendirilmesi çıkış noktası olarak; uluslararası yatırım oranlarının yükseltilmesi, bölgesel bazda gelişmişlik farklılıklarının azaltılması, çevre ve kümelenme korumaya yönelik yatırımlarla araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesidir. Bu hedeflere bağlı olarak Yatırım Teşvik Sistemini, genel, büyük ölçekli, bölgesel ve stratejik yatırımların teşviki olan uygulamalarından oluştuğunu söylemek mümkündür. Ülkelerin, özel sektör için yatırım teşviklerinin kapsamında; işletme destekleri, araştırma-geliştirme teşvikleri vb. birçok alanda, vergi, yatırım indirimi, gümrük muafiyeti, arazi tahsisi, vergi iadesi gibi farklı araçlar ile çeşitli destekler ve teşvikler sunulmaktadır. Bütün bunların en genel özelliği ise, kamunun özel sektöre dolaylı veya doğrudan fon transferini çerçevesinde yapılmasıdır. Bu çalışmanın ilk bölümde Türkiye'de yatırım teşvikleri ve destekler anlatılmıştır. İkinci bölümde ise yatırım teşvik ve desteklerin dağılımdaki etkinlik konusu ele alınmış ve son olarak, Konya'da yatırım teşvik ve desteklerin genel durumu, problemler ve çözüm önerileri verilmiştir. Konuyla ilgili daha önceden yazılmış makaleler ve yapılmış araştırmalar baz alınarak, literatür tarama tekniği ile aktarılmıştır.