Kent Parkların Aktivite ve Kullanım Kriterleri Üzerinden İncelenmesi: Ecdat Bahçesi – Kalehan Örneği

Abstract

Kentler birbiriyle ilişkili açık ve kapalı mekanlardan oluşan, birbirini tamamlayan bileşenlerin meydan getirdiği bir sis­temdir. Kentlerde özelleşmiş mekanlar olduğu gibi tüm kentlinin kullanımına açık kamusal alanlar da mevcuttur. Kentsel mekanların insanlara sağladığı kalite aynı zamanda yaşam kalitesini de artırmaktadır. Kamusal alanlarda gerçekleşen insan aktiviteleri kent hayatının en önemli bileşenlerinden biridir. Kentsel mekanın kalitesi ve kullanıcıya sağladığı olanaklar kul­lanıcının etkin bir şekilde mekandan fayda sağlamasını doğrudan etkilemektedir. Kentsel mekanın kimlik ve imajı aynı za­manda kentlinin estetik algısına da hizmet etmektedir. Bugün yoğun kent yaşamı içerisinde insanların yeşil alan gereksinimlerini karşılayabildikleri ve doğa ile ilişkilerini sürdürebildikleri mekanlar kent parklarıdır. Kentlerimizde son yıllarda yerel yönetimler eliyle bu ihtiyacı karşılamak amacıy­la pek çok rekreasyon alanı tasarlanmıştır. Bu çeşitlenme ile kent parkları yeşil alan ihtiyacına cevap vermenin yanında kentte yaşayanlar için eğlence ve aktivite mekanı olarak da düşünülmektedir. Benzer standartlara sahip kent parklarına ek olarak farklı ölçeklerde temalı parklar da kentlinin kullanımına sunulmaktadır. En temelde kente değer kazandıran bu parklar kamu­sal açık alanlardır. Kamusal açık alanlardaki mekansal kalite üzerine çalışmalar yapan Project for Public Space (PPS) kalite göstergesi olarak dört anahtar özellik tanımlamıştır. Bunlar; erişim ve bağlantılar, konfor ve imaj, kullanım ve aktiviteler ve sosyalliktir. Çalışmada Konya'da bulunan büyük temalı parklardan biri olan Ecdat Bahçesinin kent parklarının kalite göster­gelerinden biri olan aktivite ve kullanım değerleri üzerinden incelenmiştir. Kullanıcı yoğunluğunun fazla olduğu saatlerde gündüz ve gece kullanımı, farklı saatlerde parkın canlılığı değerlendirilmiştir. Aktif ve pasif yeşil alan kullanımı, su ögeleri ve kullanıcı ilişkileri gözlemlenmiştir. Kentsel mekan aktiviteleri ve çeşitliği yerinde yapılan gözlemlerle tespit edilmiştir. Sonuç olarak; mekansal ilişkiler, teknik donanımların yanında tasarlanan açık alanlar farklı kentsel mekan aktiviteleri­nin gerçekleştirilmesine de olanak sağlamalıdır. Kullanıcıların mekanla kurdukları ilişki göz ardı edilmemelidir. Kentsel açık alanlar kenti var eden en önemli bileşenlerdendir ve gerçekleştirilen her proje kente olumlu ya da olumsuz bir imge olarak eklemlenmektedir. Toplumun her kesimine kullanım imkanı sağlayan kentsel boşluklar ve kamusal açık alanalar, üzerinde önemle durulması gereken tasarımlar olarak değerlendirilmelidir.