Kümeleme Analizi: Bir İhracat Sofistikasyonu Uygulaması

Abstract

Uluslararası ticarete dair istatistikler genellikle ürünlere ve ülkeler arasındaki ticaret miktarlarına göre sınıflandırılmaktadır. İhracat sofistikasyonu ise ülkelerin ihracat büyüklüklerinin ne kadar sermaye yoğun ürün bileşimine sahip olduğunu gösteren yeni bir ölçüm yöntemidir. İhracatçı ekonomilerin gelir düzeylerine, araştırma geliştirme harcamalarına ve birim ihracat fiyatlarına dayalı bir gelişmişlik endeksi olarak da ifade edilebilecek ihracat sofistikasyonu sayesinde, ülkeler ihracatlarında sofistike olmaları bakımından nitelendirilebilmektedir. Bu çalışmada ülkelerin her GTİP fasılları bazında toplam ihracatlarının toplam ihracat birim miktarına bölünmesiyle birim ihracat fiyatları elde edilmiştir. Birim ihracat fiyatlarına göre oluşturulan bir sofistikasyon endeksi ve kişi başı Ar-Ge harcamaları ile kümeleme analizi yapılmıştır ve ülkeler bu kriterlere göre sınıflandırılmıştır. Kümeleme yöntemi sonucunda 5 farklı ülke kümesi belirlenmiştir.