Sosyal Hı̇zmette Kültürel Yetkı̇nlı̇k Eğı̇tı̇mı̇: İçerı̇ğe Yönelı̇k Bı̇r Sı̇stematı̇k Derleme Çalışması

Abstract

Sosyal hizmet eğitiminin temel noktasını oluşturan bireyin biricikliği, farklı kültürlerle birlikte daha özgül ve değerli hale gelmektedir. Farklı değerlerle ve kültürel özelliklerle sosyal hizmetin mikro, mezzo ve makro bileşenlerinin nasıl çalışılacağı ve uygulamalara nasıl yön vereceği sosyal hizmet eğitiminin değişen yüzünü göstermektedir. Her toplumun yaşadığı değişim ve sahip olduğu organik yapı düşünüldüğünde, sosyal hizmet eğitiminin çağın gereklerini ve sosyal sorunları yakalayarak değişime yanıt verecek bir modele evrilmesi kaçınılmaz gibi görünmektedir. Bu anlamda, ülkemizde de son yıllarda yaşanan göç ve artan öğrenci eğitim hareketliliklerinin toplumsal yansımaları düşünülerek çok kültürü yapıyı anlamayı ve kültürel yetkinlik açısından yeterli ölçüm ve değerlendirmelerin yapılabildiği ders içeriklerine ihtiyaç bulunmaktadır. Alan yazında sosyal hizmet öğrencileriyle yapılan kültürel yetkinlik ve çok kültürlü yapının değerlendirildiği pek çok farklı çalışmanın sosyal hizmet eğitiminde teori, uygulama ve süpervizyon aşamalarına önemli katkıları olduğu görülmektedir. Bu çalışma, farklı dönemlerde, ülkelerde, eğitim düzeylerinde yapılan ve kültürel yetkinliği bir ders içeriği niteliğinde öğrencilerle etkileşimde bulunarak değerlendirilen çalışmaları sosyal hizmet eğitim bileşenleri özelinde bir araya getirmek amacıyla sistematik derleme olarak tasarlanmıştır. Taylor and Francis Online, SAGE Journals, Cochrane Library, PubMed, Science Direct, TR Dizin veri tabanları aracılığıyla çok kültürlü sosyal hizmet dersi, uluslararası sosyal hizmet dersi, uluslararası sosyal hizmet eğitimi, sosyal hizmette kültürel yetkinlik eğitimi, kültürlerarası sosyal hizmet eğitimi anahtar kelimelerinin farklı versiyonları İngilizce ve Türkçe karşılıklarıyla taranmıştır. Başlık ve anahtar kelimeleri uygun olan çalışmaların özetleri ve yöntem bölümleri incelendikten sonra dahil edilme kriterlerini taşıyan 20 makale ile sistematik derlemenin prosedürleri yerine getirilmiştir. Yapılan çalışmada, kültürel farkındalık, farklı kültürlere ait bilgi donanımı, öğrencilerin farklılıkları yükledikleri anlam ve ihtiyaçların karşılanması ve sorunların giderilmesi noktasında sosyal hizmetin yüklendiği çatışma çözümü, karar verme sorumluluğu ve sosyal adaletin sağlanması gibi konuların öne çıktığı görülmüştür. Sonuç olarak, alan yazına kazandırılan önceki çalışmaların ışığında, sosyal hizmet eğitiminde kültürel yetkinliğin tartışıldığı bir ders çerçevesi öneri olarak sunulmaya çalışılmaktadır.